تریگرپوینت یا همان سندروم درد میوفاسل شامل مشخصه هایی همچون حساسیت به لمس، درد عضلانی، و گرفتگی های عضلات است. این عارضه به طور معمول عضلات نواحی نامتقارن بدن را تحت تأثیر قرار داده و به درد موضعی در بافت عضلانی منتهی میشود. سندرم درد میوفاسیال بر اساس نواحی درد عضلانی تشخیص داده میشود و با حساسیت به لمس پس از معاینه در ارتباط است. در این مطلب سعی می‌کنیم هرآنچه باید از علائم تا درمان تریگرپوینت بدانید را به زبانی ساده توضیح دهیم.
تریگرپوینت چیست؟
تریگرپوینت یک اصطلاح علمی برای توصیف درد عضلانی است. سندروم درد میوفاسل به درد و التهاب در بافت‌های نرم اشاره دارد. این سندرم از جمله بیماری های مزمن است که فاسیا (بافت همبند پوشش‌دهنده عضلات) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیماری تریگرپوینت ممکن است یک عضله و یا گروهی از عضلات را درگیر کند. در برخی موارد، این بیماری ممکن است ناحیه‌ای که فرد در آن درد را احساس می‌کند، ناحیه‌ای نباشد که عامل تریگرپوینت در آن واقع‌شده است. پزشکان متخصص معتقدند که نقاط آسیب‌دیده واقعی، شروع درد نقاط ماشه‌ای را تسریع می‌کنند که این عامل به‌نوبه‌ی خود باعث بروز درد در سایر نواحی میشود. این وضعیت همان درد ارجاعی یا سندروم درد میوفاسل است.
علل ابتلا به تریگرپوینت چیست؟
علت تریگرپوینت ناشناخته است. با این وجود عواملی همچون: آسیب قبلی، زندگی پر استرس، الگوی خواب نامناسب، افسردگی از علل اصلی هستند که ممکن است در تحریک و تشدید تریگرپوینت نقش داشته باشند.
علل دیگر تریگرپوینت عبارت‌اند از:
- خستگی عمومی
- حرکات تکراری
- آسیب‌دیدگی دیسک‌های بین مهره‌ها
- عارضه‌های پزشکی (از جمله حمله قلبی، التهاب معده)
- عدم فعالیت (همچون بازوی شکسته‌ای كه در آتل است)
علائم تریگرپوینت چیست؟
تریگرپوینت باعث درد موضعی عضلات میشود. این درد ممكن است در اثر فعالیت یا حتی فشار تشدید شود. تریگرپوینت موجب درد در نواحی گردن، کمر، و پایین کمر میشود، كه به‌طورمعمول یک طرف از بدن را درگیر می‌کند و یا درد در یك طرف بدن بسیار بیشتر از طرف دیگر است.
اسپاسم و گرفتگی عضلات
حساسیت به لمس و اسپاسم عظلات به‌طور شایعی در نواحی درد وجود دارد. حتی ممكن است حساسیت به لمس در مناطقی که درد مزمن احساس نمی‌شود نیز وجود داشته باشد.
اختلال خواب یکی از علل سندروم درد میوفاسل
الگوی خواب نامناسب در بیماران مبتلا به تریگرپوینت بیشتر است. این عارضه با بیداری با احساس خواب‌آلودگی و خستگی مفرط روزانه مرتبط همراه است. خشكی بدن نیز پس از عدم فعالیت درمیان بیماران سندروم درد میوفاسل شایع است.
افسردگی یکی از علل تریگرپو
علاوه بر درد موضعی یا منطقه‌ای كه با تریگرپوینت در ارتباط است، افراد مبتلابه این سندرم ممكن است از افسردگی و نیز اختلالات رفتاری رنج ببرند.
عوارض سندروم درد میوفاسل چیست؟
عوارض مرتبط با تریگرپوینت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکلات خواب: علائم و نشانه‌های سندرم تریگرپوینت ممکن است موجب اختلال در خواب شبانه گردد. ممکن است نتوانید در یك حالت راحت به خواب بروید و هرگونه تكانی در هنگام خواب ممکن است موجب ضربه به یك نقطه ماشه‌ای و در نتیجه بیدار شدن شما شود.
فیبرومیالژیا: شماری از تحقیقات حاكی از آن است كه تریگرپوینت ممکن است در برخی از افراد به فیبرومیالژیا تبدیل شود. فیبرومیالژیا بیماری مزمنی‌ست که با درد گسترده همراه است. این احتمال می‌رود که مغز بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا با گذشت زمان حساسیت بیشتری نسبت به سیگنال‌های درد پیدا می‌کند. برخی از متخصصین بر این باورند كه تریگرپوینت ممکن است در شروع این روند نقش داشته باشد.
تشخیص بیماری چگونه است؟
هیچ‌گونه تغییرات ظاهری همچون قرمزی، گرمی، تورم و … در نواحی درگیر درد وجود ندارد. ظاهر این نواحی دقیقاً با ظاهر نواحی طرف دیگر بدن بیمار یكسان است. پزشکان در طول معاینه بالینی تریگرپوینت را بر اساس نواحی دارای درد عضلانی و حساسیت به لمس مرتبط با آن تشخیص می‌دهند.
در واقع تشخیص این سندرم نیازمند درک دقیقی از نقاط ماشه‌ای و سندروم درد میوفاسل بدن است. نقاط ماشه‌ای می‌تواند از طریق درد ناشی از فشار یك نقطه از بدن فرد بیمار تشخیص داده شود. در تشخیص تریگرپوینت، می‌توان چهار نوع نقطه ماشه‌ای را از یكدیگر متمایز ساخت:
- نقطه ماشه‌ای فعال: ناحیه ای با حساسیت به لمس شدید كه به‌طور معمول داخل ساختار اسكلتی عضلانی واقع شده و با درد موضعی یا منطقه‌ای همراه است.
- نقطه ماشه‌ای نهفته: ناحیه‌ای غیرفعال است و این پتانسیل را دارد كه مانند نقطه ماشه‌ای عمل كند.
- نقطه ماشه‌ای ثانویه: نقطه‌ای بسیار تحریک‌پذیر در عضلات كه می‌تواند به دلیل یك نقطه ماشه‌ای و یا بار اضافی عضلانی در سایر عضلات، فعال شود.
- نقطه ماشه‌ای ماهواره‌ای: نقطه‌ای بسیار تحریک‌پذیر در یك عضله كه به دلیل اینكه عضله ی مورد نظر در ناحیه نقطه ماشه‌ای دیگری قرار دارد، غیرفعال میشود.
درمان تریگرپوینت چگونه است؟
بهترین درمان تریگرپوینت یک درمان ترکیبی است. تمامی درمان‌ها توسط یك پزشك برنامه‌ریزی میشود و متناسب با شرایط بیمار هر بار در طول زمان درمان اجرا می‌شوند.
رفتاردرمانی
این درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آموزش به بیمار
- کاهش استرس بیمار
- بهبود خواب
- دارو
داروهای مورد استفاده در درمان تریگرپوینت متناسب با شرایط خاص هر بیمار تجویز می‌شوند و ممکن است استفاده از آنها به‌طور موقت و یا بلندمدت باشد. اغلب داروها به صورت آزمایشی استفاده می‌شوند تا بهترین دارو برای درمان هر بیمار به طور خاص مشخص شود. به عنوان مثال، ترازودون (سرزون) یا آمی تریپتیلین (الاویل) ممكن است برای بهبود وضعیت خواب و همچنین كاهش درد در هنگام خواب استفاده شود؛ سیكلوبنزاپرین (فلكسریل) یا ارفنادرین (نورفلكس) نیز می‌توانند در هنگام خواب به منظور شل شدن اسپاسم عضلات و تسهیل در خواب استفاده شود؛ داروهای ضدافسردگی همانند سرترالین (زولوفت)، فلوکستین (پروزاك)، دولوکستین (سیمبالتا)، گاباپنتین (نورونتین) و پرگابالین (لیریكا) را نیز می‌توان برای کمک به کنترل درد استفاده كرد. تنها با تجویز پزشک متخصص.
درمان تریگرپوینت با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی اغلب به وسیله ی یك متخصص توانبخشی و بازتوانی انجام میشود. فیزیوتراپی به‌عنوان یك درمان مؤثر تریگرپوینت توصیه میشود. درمانگر فیزیكی متخصص سابقه‌ای كامل از شرایط فیزیکی و پزشکی‌تان دریافت می‌کند. درک اینکه این بیماری بر عملكرد شما چگونه تاثیر می‌گذارد از اهمیت بسیاری برخوردار است. فیزیوتراپی با الگوی حركتی وضعیتی و تجزیه و تحلیل شیوه راه رفتن شما آغاز میشود. پس از آن نواحی درد از نظر طیف حركتی، تحرک مفصل و انعطاف‌پذیری ارزیابی می‌شوند. در نهایت تست‌های ارتوپدی مخصوص شما به منظور تست پیوندی و رد سایر تشخیص‌های ارتوپدی انجام می‌شوند.
تكنیك كشش و اسپری
این درمان شامل اسپری کردن یک خنک‌کننده به نقطه ماشه‌ای یا (تریگرپوینت) و سپس کشش آرام عضله ی مورد نظر است.
درمان تریگرپوینت با ماساژ
اگرچه علل فیبرومیالژیا و تریگرپوینت ناشناخته هستند، چگونگی تأثیر ماساژ درمانی بر کنترل درد در افراد مبتلا به این عارضه ما را در درک بهتر این بیماری کمک می‌کند.
تزریق به نقطه ماشه‌ای
تزریق به نقاط ماشه ای شامل تزریق مستقیم به این نقطه به منظور مدیریت درد است. به عنوان مثال تزریق یک بی‌حس‌کننده، مخلوطی از بی‌حس کننده‌ها یا یک کورتیکواستروئید (داروی کورتیزون) به تنهایی یا در فرم مخلوط با لیدوکائین می‌تواند تاثیرگذار باشد. در بعضی موارد، تنها یك سوزن به نقطه ماشه‌ای وارد میشود و هیچ دارویی هم تزریق نمی‌شود. این روش که به تب سوزنی معروف است می‌تواند مفید باشد. تزریق موجب غیرفعال شدن نقطه ماشه‌ای و تسكین میشود.
ورزش برای نقاط ماشه ای
ورزش و تمرین های حرکتی یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای رهایی از علائم و نشانه‌های تریگرپوینت هستند. زمانی که یك برنامه ورزشی با دقت و احتیاط كافی انجام شود، می‌تواند باعث تقویت عضلات، بهبود الگوی خواب و در نهایت كاهش فشار بر نواحی مبتلا به درد مزمن گردد. برنامه‌های ورزشی و كششی و همچنین توانبخشی فیزیکی می‌تواند به كاهش درد كمك كند.
پیش‌آگاهی سندروم درد میوفاسل چیست؟
تریگرپوینت از طریق برنامه‌های درمانی و مناسب قابل درمان است. با این‌حال، بسیاری از بیماران مبتلا به تریگرپوینت برای سال‌ها علائم را همراه خود خواهند داشت. بهترین نتایج درمانی زمانی حاصل می‌شوند كه یک رویکرد درست درمانی چند جانبه توسط پزشک متخصص شما كه بر واكنش بدنتان به درمان‌های مختلف نظارت دارد، هدایت شود.
پیشگیری از تریگرپوینت چگونه امکانپذیر است؟
در حالی‌که تریگرپوینت قابل پیشگیری نمی‌باشد، به طور قطع اجتناب از تعدادی از عوامل می‌تواند از تشدید این بیماری مزمن ممانعت كند. این عوامل عبارتند از: اجتناب از آسیب دیدن، كاهش فشارهای وارده به بدن، داشتن خواب مناسب و با کیفیت، و درمان هر گونه افسردگی زمینه‌ای در بیمار. رعایت این موارد می‌تواند تا سطح مورد قبولی از ابتلا به بیماری تریگرپوینت جلوگیری کند.
