ازگود اشلاتر (یعنی درد و تورم زیر برجستگی زانو)، التهاب دردناکی است در قسمت بالایی درشتنی که تقریبا به فاصله یک اینچی زیر کاسه زانو قرار دارد. بیماری ازگود اشلاتر میتواند باعث زانو درد، ورم، آب آوردن زانو، تورم و به ندرت باعث آهکی شدن زانو شود. این بیماری با بررسی کاملی بر روی سابقه سلامت شما و نیز آزمایشات مختلف قابل تشخیص است. این عارضه با تجویز دارو و ورزش درمانی قابل بهبود و درمان است. ورزشهای مرتبط با تقویت ماهیچههای چهارسر و زردپی زانو در جهت بهبود این بیماری کمک بسیاری میکنند.
بیماری ازگود اشلاتر معمولا زمانی که سن رشد ورزشکاران جوان به اتمام میرسد و تاندونهای آنها قوی میشود به صورت خودبخود برطرف میشود اما گاهی این بیماری تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا میکند. در درمان این عارضه هدف کاهش درد و تورم این عارضه، سپس بررسی وضعیت ماهیچهها به منظور قرار گرفتن در شرایط صحیح و آموزشهای لازم جهت جلوگیری از بروز مجدد بیماری ازگود اشلاتر میباشد.
ازگود اشلاتر چیست؟
بیماری ازگود اشلاتر(یا همان درد و تورم زیر برجستگی زانو) بیماری تاندون بالای استخوان قلم پا یعنی (درشتنی) است، جایی که تاندون کاسه زانو (کشکک) به استخوان درشتنی وصل میشود. اغلب اوقات فقط یک زانو دچار این بیماری میشود. بیماری ازگود اشلاتر معمولا در میان کودکان در سن رشد و در پسران نوجوانان ورزشکار که زیاد میدوند و یا زیاد میپرند دیده میشود. با توجه به اینکه امروزه تعداد دخترانی که در اینگونه ورزشها شرکت میکنند رو به افزایش است، گاها بروز بیماری ازگود اشلاتر میان دختران نیز دیده میشود. این بیماری معمولا بین سن 15-10 سالگی اتفاق میافتد.
علت ابتلا به بیماری ازگود اشلاتر چیست؟
اینگونه به نظر میرسد که فشار کشکک زانو بر روی استخوان درشتنی در محل اتصال آن ها در حین فعالیتهایی که ماهیچههای چهار سر را درگیر میکنند عامل ایجاد بیماری ازگود اشلاتر در فرد میباشد. در نتیجه فعالیتها و ورزش هایی که با پرش همراه هستند و نیز دویدنهای طولانی مدت از جمله عوامل پرخطر در ابتلا افراد به بیماری ازگوداشلاتر هستند.
علائم ازگود اشلاتر چیست؟
وجود این بیماری به دلیل کشش تاندون کاسه زانو با ماهیچه بزرگ جلوی ران یا (ماهیچه چهارسر) است. از علائم بیماری میتوان زانو درد و ورم زانو را نام برد. آهکی شدن و بزرگ شدن بخشی از تاندون در نقطه ای که به استخوان درشتنی وصل میشود در موارد پیشرفته دیده میشود. این وضعیت معمولا در هر دو زانوی فرد رخ میدهد.
ازگود اشلاتر چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص این بیماری توسط متخصصین ارتوپد در کلینیکهای پزشکی با کمک علائم و آزمایشات ورزشی صورت میگیرد. برخی اوقات تصویربرداری با اشعه ی ایکس نیز به جهت بررسی وضعیت آهکی شدن (استخوانسازی) تاندون استخوان درشتنی تجویز میشود. گاهی نیز قسمت کوچکی از ناحیه رشد یافته در قسمت اتصال استخوان درشتنی توسط تاندون ملتهب شده کشیده میشود.
درمان بیماری ازگود اشلاتر چگونه است؟
در ادامه روشهای درمان ازگود اشلاتر را معرفی میکنیم.
روش رایس (RICE) برای درمان ازگود اشلاتر
چهار درمان اصلی در این روش عبارتند از:
- Rest: خودداری از انجام فعالیتهایی که باعث درد زانو میشوند.
- Ice: سه بار در روز، هر بار به مدت 20 دقیقه بر روی محل درد کمپرس یخ بگذارید.
- Compress : بستن محل درد با باند کشی.
- Elevate : نگه داشتن پاها به سمت بالا.
ممکن است پزشک از بیمار مبتلا به ازگود اشلاتر بخواهد فعالیت های ورزشی خود را تا زمانی که درد از بین میرود متوقف کند. این زمان استراحت میتواند بین 2 تا 4 ماه طول بکشد. بیمار ممکن است از فعالیتهایی که در آن لازم است زانوها به طور کامل خم شوند تا مدتی منع شود. همچنین شاید از بیمار خواسته شود از دویدن با سرعت بالا خودداری کند و یا کمتر بدود و کمتر بپرد.
استراحت کلید حل مشکلات درد زانو است. متاسفانه کودکان فعال و پر جنب و جوش، مستعد ابتلا به بیماری ازگود اشلاتر هستند و متعاقبا کمترین تمایل را به استراحت دارند. این کودکان ممکن است تا زمانی که دردشان خفیف است به ورزش ادامه بدهند. اما زمانی که علائم تشدید میشود لازم است وقفه ای کوتاهی در فعالیتهای بدنی و ورزشیشان ایجاد شود.
پس از بازگشت بیمار به فعالیتهای ورزشی، استفاده از کفی کفش جاذب شوک میتواند کمک بسیار موثری در جهت کاهش فشار وارد به زانو داشته باشد. بخار آب گرم آن هم به مدت 15 دقیقه قبل از فعالیتهای ورزشی و یا کمپرس آب سرد به مدت 20 دقیقه پس از انجام فعالیتهای ورزشی میتواند تورم زانو را کاهش دهد. پد های ژلی کشتی گیران یا زانوبند های بسکتبالیستها که در فروشگاه های لوازم ورزشی موجود هستند میتوانند ساق پای بیمار را از ضرب دیدگی و کبودی محافظت کنند.
بریس
چنانچه مراحل درمانی فوق پاسخگو نباشند پزشک استفاده از بریس را برای درمان ازگود اشلاتر پیشنهاد خواهد کرد. بریسها باعث کاهش فشار بر روی تاندون استخوان درشتنی و ماهیچه چهار سر ران میشوند.
بهترین دارو برای درمان ازگود اشلاتر
مسکن های درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن میتوانند در کاهش درد و التهاب کمک کننده باشند. ممکن است نیاز باشد بیمار برای مدت کوتاهی جهت تکمیل مراحل درمانی از عصا و تکیه گاه استفاده کند.
ورزش درمانی
پس از گذشت مدت زمان طولانی، نیاز است که بیمار با احتیاط به فعالیتهای فیزیکی خود بپردازد. این فعالیتها معمولا باید با روشهای فیزیوتراپی جهت آموزش تمرینات مربوط به کشش و تقویت زانو همراه شوند. ممکن است چندین هفته یا چندین ماه طول بکشد که درد زانو به طور کامل از بین برود. هنگامیکه درد به طور کامل درمان شد بیمار میتواند به آرامی فعالیتهای فیزیکی قبلی خود را از سر بگیرد.
شاک ویو تراپی ازگود اشلاتر
متخصص طب فیزیکی از ترکیب شاکویو تراپی و ماساژ به منظور شل کردن لایههای ماهیچه ی بزرگ چهارسر ران استفاده میکند. بدن به سرعت در مقابل شاک ویو تراپی واکنش نشان میدهد و بافتهای جدیدی در آن ناحیه تولید میکند. برای این کار لازم است بیمار دراز بکشد و پزشک قسمت های آسیبدیده ماهیچهها را با شاک ویو تراپی شل کند. همچنین در صورتی که زانو و یا مفصل ران نیز دارای مشکل شده باشد، پزشک متخصص آن را تحت درمان قرار میدهد.
درمان جراحی
برخی از بزرگسالان که به بیماری ازگود اشلاتر (درد و تورم زیر برجستگی زانو) دچار هستند ممکن است در قسمت اتصال تاندون استخوان درشتنی دچار برجستگی استخوان شوند. چنانچه این تکه استخوان در بزرگسال باعث ایجاد درد گردد نیاز است که از طریق عمل جراحی برداشته شود.
آیا میتوان از بروز این بیماری پیشگیری نمود؟
بله! با محدود کردن فعالیتهای فیزیکی که بر روی زانو فشار میآورند میتوان از بیماری ازگود اشلاتر پیشگیری نمود. ورزشهایی مانند بسکتبال، والیبال، ژیمناستیک، باله و پرش از ارتفاع از جمله ورزشهایی هستند که زانو را تحت فشار قرار میدهند. تمامی ورزشهای ذکر شده باعث فعال شدن ناگهانی ماهیچه چهارسر میگردند. انجام مداوم و پیوسته ی ورزشهای کششی مناسب، بر روی ماهیچههای چهارسر و پشت زانو میتواند عامل موثری جهت جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری ازگود اشلاتر باشد.