خار پاشنه
خار پاشنه را بسیاری از مردم به وجود زائده استخوانی یا خار در عکس در پاشنه می‌شناسند و در گذشته علم پزشکی هم همین را تأیید می‌کرد. اما امروزه مطالعات به این نتیجه رسیده که وجود یا عدم وجود خار پاشنه علت مشکل نیست بلکه کشیدگی در التهاب و پارگی‌های ریزی که در فاشیت کف پا ایجاد می‌شود علت اصلی دردهای کف پا است. در بعضی از موارد التهابات موجب رسوب کلسیم و خار می‌شود و در بعضی از مواقع خار وجود ندارد، همچنین توجه کنید که بعضی از بیماران دارای این مشکل که فاشیت آن‌ها پارگی و کشیدگی پیدا نمی‌کند به‌هیچ‌عنوان دردی در کف پا ندارند . در واقع خار را در عکس دارند ولی درد ندارند.
علت ایجاد خار پاشنه چیست؟
این بیماری به دلایل مختلفی می‌تواند به وجود بیاید درواقع این مشکل خود یک علامت می‌باشد که به علت‌های دیگر به وجود آمده است. شایع‌ترین دلایل ایجاد آن عبارت‌اند از:
صافی و کف پا و یا قوس بیش از حد کف پا هر دو می‌تواند موجب ایجاد آن شود.
استفاده بیش از حد از پاشنه در یک ورزش مثلاً دویدن‌های بسیار زیاد یا کوهنوردهای بسیار سنگین و یا ورزش‌هایی که ضربات زیاد به پا می‌زند و به‌صورت ناگهانی زیاد می‌شود می‌تواند عامل بروز این مشکل باشد.
تعویض کفش و استفاده از کفش نامناسب یکی از علل دیگری است که می‌تواند فاشیت کف پا را پاره کند و موجب ایجاد آن بشود.
وزن زیاد هم یکی از عواملی است که می‌تواند موجب خار پاشنه و تحریک فاسیای کف پا شود، توجه کنید مثلاً فردی ممکن است وزن زیاد داشته باشد و مدت‌ها مشکلی نداشته باشد اما بعد از تعویض کفش یا یک پیاده‌روی بیش از حد به‌راحتی فاسیا و لایه کف پا پاره شود؛ بنابراین عوامل در کنار یکدیگر عموماً موجب تحریک آن و فاسیای کف پا می‌شوند.
از علل دیگر این بیماری می‌توان به سیاتیک و دیسک کمر اشاره کرد. این موارد با اسپاسم سراسری عضلات در ساق پا و ران پا و همچنین عضلات کف پا موجب کشیدگی بیش از حد در فاسیای کف پا شده و موجب ایجاد آن و دردهای فاصله کف پا می‌شوند. توجه کنید که دیسک کمر با فشار بر روی عصب‌هایی که به کف پا می‌رود خود می‌تواند یک عامل درد کف پا باشد و باید این را به‌عنوان یک علت، از علت ایجاد این مشکل جدا کرد. یعنی ممکن است علت درد کف پا بدون ایجاد خار پاشنه، خود دیسک کمر و تحریک عصب سیاتیک باشد یا این‌که دیسک کمر با ایجاد فشار بر روی عضلات موجب کشیدگی عضلات فاسیای کف پا و درنتیجه ایجاد آن بشوند.
درمان خار پاشنه چیست؟
درمان خار پاشنه شامل مجموعه‌ای از درمان‌هاست و اغلب یک درمان به جز موارد بسیار خفیف پاسخ نمی‌دهد.
دارودرمانی
استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند داروی بروفن داروی سلکسیب و دارای ناپروکسن و سایر داروهای این دسته که می‌تواند موجب کاهش التهاب در بدن شود و باید با دوز مناسب و در دوره مناسب استفاده شود. همچنین استفاده از ماساژ یخ به‌عنوان یک درمان بسیار مهم برای درمان خار پاشنه مطرح است.
در درمان خانگی خار پاشنه استفاده از ماساژ یخ و سرکه سیب توصیه شده است که می‌تواند کمی هم التهاب در منطقه را کاهش دهد، هم موجب نرم شدن فاصله کف پا شود. همچنین باید از کفش و کفی مناسب استفاده شود.
استفاده از کفی و کفش مناسب
کفی‌هایی که فقط به‌صورت ژله‌ای در کف پا قرار می‌گیرد مختصراً کف پا را راحت می‌کند اما کف مناسب این بیماری نمی‌باشد.
کفی‌های مناسب خارپشت باید کفی‌هایی باشند که سرتاسری باشند قوس زیاد یا کم کف پا را جبران کند و همچنین انعطاف لازم به کف پا را بدهند و جای خار پاشنه در آن‌ها با مواد نرم پر شود.
همچنین بهتر است در خانه از صندل‌های طبی مناسب و یا حداقل از دمپایی استفاده شود و به‌صورت پابرهنه بر روی زمین راه نروید. توصیه می‌شود پیاده‌روی برای چند ماه به تأخیر بیفتد و به‌جای آن از ورزش‌هایی مانند شنا و دوچرخه‌سواری که وزن بدن بر روی زمین نمی‌باشد استفاده کنید کاهش وزن را جدی بگیرید و با کاهش وزن یک تا پنج کیلوگرم می‌توانید به درمان خار پاشنه خود سرعت بسیار زیادی بدهید.
ورزش برای خار پاشنه
ورزش برای بهبودی این بیماری بسیار واجب می‌باشد و خصوصاً کشش عضلات ساق و کف پا به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای درمان این مشکل است و در زمانی که کامل مطمئن نشدیم که علائم آن برطرف شده است این ورزش‌ها باید ادامه پیدا کند درصورتی‌که ورزش با سایر درمان‌های خار پاشنه همراه نشود اصلاً جواب خوبی به درنهایت حاصل نمی‌شود و بازگشت‌پذیری بسیار زیاد است
شاک ویوتراپی
روش دیگر بسیار مهمی که در درمان این بیماری در طب نوین ایجاد شده است استفاده از دستگاه شاک ویو است. شاک ویوتراپی یکی از روش‌های اصلی درمان خار پاشنه است که در آن با ضربات ریزی که در کف پا زده می‌شود التهاب در منطقه فاشیست کف پا ایجاد شده و این التهابات ریز در این مناطق خاص موجب می‌شود عروق سازی در زیر پاشنه کف پا ایجاد شده و بنابراین کف پا به‌راحتی بر روی کاشی‌های کف پا به‌راحتی بر روی استخوان قرار نگیرد و تحریک نشود.
شاک ویوتراپی معمولاً حدود ده جلسه انجام می‌شود و تأثیرات آن به‌صورت طولانی‌مدت و ماندگار می‌باشد البته تأثیرات درمان شاک ویو ممکن است کمی طول کشید تا ایجاد شود اما آنچه ایجاد می‌شود به‌صورت طولانی‌مدت ماندگار خواهد ماند.
توصیه می‌کنیم کسانی که به این بیماری مبتلا هستند و دسترسی به مراکز درمانی دارای شاک ویو دارند حتماً از این درمان بهره بگیرند.
استفاده از لیزر
لیزرهای پرتوان هم از روش‌های بسیار خوب در فیزیوتراپی می‌باشند که می‌توانند التهاب پاشنه کف پا را کم کنند لیزرهای پرتوان می‌توانند به درمان خار پاشنه سرعت ببخشند اما نباید به‌عنوان تنها درمان استفاده شوند.
اسپلیت‌های شبانه
استفاده از اسپلیت‌هایی که موجب می‌شود در طول خواب ساق پا را بکشد یکی از بهترین روش‌های درمان خار پاشنه می‌باشد خصوصاً مواردی که مزمن می‌باشد و به درمان‌های رایج جواب نمی‌دهد.
ما با بیمارانی مواجه هستیم که تمام درمان‌های خارپشت را انجام داده‌اند اما از اسپلیت استفاده نکرده‌اند. استفاده از اسپلیت موجب می‌شود که در تمام طول خواب پاشنه و ساق پا کشیده شود و عضلات رهایی پیدا کند و این در طولانی‌مدت به بسیاری از بیماران کمک می‌کند تا درد خار پاشنه آن‌ها مجدداً عود نکند.
تزریق آمپول خار پاشنه
آمپول خار پاشنه می‌تواند به‌صورت آمپول‌های متیل پردنیزولون و استروئیدهای قوی باشد و یا استفاده از اوزون درمانی خار پاشنه.
هر دوی این آمپول‌ها می‌تواند التهاب در منطقه کاشته را کاهش دهد و به‌صورت دراماتیک درد پاشنه را کاهش دهد اما برای این‌که در درد به‌صورت ماندگار مجدد عود نکند و بهبود پیدا کند باید سایر روش‌ها هم هم‌زمان انجام شود مثلاً کفش و کفی مناسب استفاده شود، همچنین ورزش‌ها و ماساژ یخ برای مدت طولانی استفاده شود و بنابراین بیمارانی که صرفاً به دنبال تزریق جهت کاهش درد هستند بدانند که تزریق هرچند یک روش بسیار مفید درمان خار پاشنه می‌باشد اما به‌عنوان تنها درمان توصیه نمی‌شود
جراحی خار پاشنه
جراحی خار پاشنه معمولاً در موارد بسیار معدودی انجام می‌شود. به جز مواردی که بیماران به همه درمان‌ها پاسخ نداده‌اند و خار بزرگ استخوان وجود دارد و در این موارد خار از کنار فاسیای کف پا ریلیز می‌شود. البته به‌صورت اجبار و غیر شایع جراحان این کار را انجام می‌دهند. برای بیمارانی که دردهای مزمن و غیرقابل‌درمان با سایر روش‌ها داشته‌اند این روش درمان جراحی نادر آن را انجام می‌دهند.
