درمان پارکینسون با فیزیوتراپی امکان پذیر است؟ چگونه انجام می شود؟ پارکینسون یکی از مشکلات عصبی محسوب می شود که تعادل انجام حرکات را بر هم می زند. کاهش قدرت برای انجام کارها، تغییر در راه رفتن، لرزش در اندام ها مخصوصاً دست یا بازو، سخن گفتن آهسته و سفتی عضلات از علائم شایع پارکینسون هستند. فیزیوتراپی یکی از روش های درمانی برای بهبود پارکینسون و کاهش علائم آن به شمار می رود. تمرینات فیزیوتراپی شامل بخش های مختلفی است که با توجه به علائم بیمار تجویز می شود. در این مطلب کلینیک درد پیشگام قصد داریم تا روند درمان پارکینسون با فیزیوتراپی را بیشتر توضیح دهیم.
پارکینسون چیست و چه علائمی دارد؟
پارکینسون عملکرد سیستم عصبی مرکزی را با مشکل مواجه می کند. علائم پارکینسون به صورت مرحله ای ایجاد می شود. در مراحل اول علائم بسیار خفیف بوده اما در مراحل آخر فرد به قدری ناتوان می شود که دیگر قادر به غذا خوردن و نوشتن هم نیست. با توجه به شدت پیشروی پارکینسون یک یا چند مورد از علائم زیر بروز پیدا می کند:
- عدم تعادل در ایستادن و تحرک: پارکینسون باعث می شود تا فرد نتواند به صورت درست راه برود. هچنین در اجرای بسیاری از حرکات دچار مشکل می شود.
- اختلال در صحبت کردن: مشکل در صحبت کردن با گذشت زمان بیش تر می شود؛ به گونه ای که خود بیمار و اطرافیانش متوجه می شوند. صحبت کردن بیمار مبتلا به پارکینسون سریع یا آرام است.
- گرفتگی عضلات: یکی از اثرات مخرب پارکینسون روی بدن سفتی عضلات است که منجر به کاهش انعطاف پذیری و محدودیت در دامنه حرکتی می شود.
- لرزش دست: لرزش در دست، بازو یا انگشتان در حالت خواب یا بیداری یکی از نشانه های بارز پارکینسون به شمار می رود.
- صورت ماسکی: بیمار مبتلا به پارکینسون در انجام انواع حالات مانند لبخند، تکان دادن ابرو یا تکان دادن لب دچار مشکل می شود و عملا صورت بدون حالت است.
- مشکل در نوشتن: پارکینسون با اختلال سیستم عصبی همراه بوده و باعث می شود تا فرمان مغز برای نوشتن به دست صورت نگیرد. بیمار کندتر یا ریزتر از قبل می نویسد.
درمان پارکینسون با فیزیوتراپی چه هدفی دارد؟
بهبود پارکینسون به روش های مختلفی انجام می شود و معمولا متخصص از دارو نیز بهره می گیرد اما فیزیوتراپی از روش های بسیار مفید و کارآمد برای رفع علائم پارکینسون به حساب می آید؛ چرا که بدون داشتن هیچ گونه عوارضی بر روی افزایش توانایی حرکتی بیمار تمرکز دارد. مهم ترین اهدافی که برای درمان پارکینسون دنبال می شوند، عبارتند از:
- ارائه الگوی تنفسی درست
- استقلال در انجام کارهای شخصی
- افزایش قدرت انعطاف پذیری عضلات
- کاهش خطر افتادن یا زمین خوردن
- اصلاح الگوهای حرکتی غیرعادی
- ایجاد تعادل در انجام حرکات
روند درمان پارکینسون با فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست با توجه به شدت بیماری پارکینسون انواع بخش های فیزیوتراپی را اعمال می کند. انواع تمرینات فیزیوتراپی برای پارکینسون به این شرح است:
- تمرینات افزایش دامنه: تمرینات افزایش دامنه برای جبران کاهش حرکات و کندی در انجام کارها ارائه می شود. گام برداشتن بلند، تاب دادن زانوها و تاب دادن بازوها از تمریناتی هستند که دامنه حرکتی را افزایش می دهند.
- تمرینات چند مهارتی: یکی از مشکلات بیماری پارکینسون این است که بیمار نمی تواند چند حرکت را با هم انجام دهد. از همین رو فیزیوتراپیست تمریناتی را اعمال می کند که انجام چند تکنیک کار چندان دشواری نباشد. مثلاً دوچرخه زدن ثابت یا راه رفتن همراه با تکان دادن دست تمریناتی هستند که چندین مهارت را پوشش می دهند.
- تمرینات کششی: تمرینات کششی گرفتگی عضلات را رفع می کند و انعطاف پذیری را افزایش می دهد. انعطاف پذیری عضلات کمک می کند تا بلند شدن از رخت خواب، برداشتن وسایل و لباس پوشیدن برای فرد آسان تر شود.
- تمرینات تعادلی: عدم تعادل در انواع حرکت و راه رفتن خطرات زیادی را برای بیمار به وجود می آورد. تمرینات تعادلی از مهم ترین بخش های درمان پارکینسون با فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست ممکن است تمریناتی مانند ایستادن روی یک پا، راه رفتن روی پاشنه و… را برای افزایش تعادل تجویز کند.
- تمرینات گفتاری و حالت چهره: فیزیوتراپی علاوه بر بهبود وضعیت دستگاه اسکلتی و عضلانی بدن برای گفتار و حالت چهره نیز موثر واقع می شود. تکلم تند یا کند بیمار با تمرینات گفتار درمانی از بین می رود. همچنین برای درمان صورت ماسکی تمریناتی در نظر گرفته می شود.
- تمرینات قدرتی: در حالت عادی با افزایش سن عضلات ضعیف می شوند. از طرفی بیماری پارکینسون نیز تضعیف عضلات را در پی دارد. فیزیوتراپیست از تمرینات قدرتی برای تقویت عضلات بهره می گیرد تا خستگی بیمار کاسته شود. بلند کردن وزنه یکی از مهم ترین تمرینات تقویت عضلات است. تقویت عضلات باسن، ران، سه سر و پشت اهمیت بیش تری دارد.
- تمرینات تنفسی: از آنجایی که پارکینسون باعث خمیدگی بیمار می شود، تنفس را برای وی سخت می کند. تمرینات تنفسی علاوه بر بهبود دستگاه تنفسی با کاهش استرس نیز همراه است.
سوالات متداول
- آیا پارکینسون خطرناک است؟ پارکینسون از این جهت که بیمار را به حد زمینگیر کردن هم می رساند، خطرناک است اما سبب مرگ نمی شود. البته باید خاطر نشان کرد که پارکینسون تعادل را برهم زده و باعث زمین خوردن یا افتادن می شود. این موارد می توانند خطرات جدی و حتی مرگ را برای سالمندان به همراه داشته باشند.
- پارکینسون در چه افرادی ایجاد می شود؟ به طور معمول افراد بیش تر از ۶۰ یا ۵۰ سال به پارکینسون مبتلا می شوند اما امکان بروز آن در سنین پایین تر نیز وجود دارد که تحت عنوان پارکینسون جوانان شناخته می شود.
- روش های درمانی پارکینسون شامل چه مواردی است؟ تا کنون یک روش درمانی قطعی برای درمان پارکینسون ارائه نشده است اما داروهای شیمیایی و گیاهی، نوروتراپی، تحریک مغناطیسی، طب سوزنی، امواج اولتراسوند از روش هایی هستند که به بهبود پارکینسون کمک می کنند. همچنین درمان پارکینسون با فیزیوتراپی در کاهش مشکلات ناشی از این بیماری بسیار موثر است.
درمان پارکینسون با فیزیوتراپی در کلینیک پیشگام
در این مطلب به درمان پارکینسون با فیزیوتراپی پرداختیم. فیزیوتراپی نقش موثری در کاهش علائم پارکینسون و تقویت توانایی های بیمار دارد. فیزیوتراپی تمرینات مختلفی اعم از قدرتی، کششی، تعادلی و…. را شامل می شود که می تواند برای بیمار مفید واقع شود.
کلینیک درد پیشگام با در اختیار داشتن تجهیزات فیزیوتراپی و نیز با داشتن آسانسور با ابعاد استاندارد و قابل استفاده برای ویلچر آماده پذیرش سالمندان و مراجعین عزیز جهت استفاده از خدمات فیزیوتراپی است.
