نوار عصب عضله چهار اندام یکی از آزمایش‌های تشخیص آسیب‌دیدگی در عصب عضلات اندام‌های تحتانی (پاها) و اندام‌های فوقانی (دست‌ها) است. این نوع آزمایش به متخصصان طب و فیزیوتراپی کمک می‌کند تا بدین وسیله عصب آسیب دیده را پیدا کنند و برای درمان آن اقدام کنند. از طرفی دیگر شناختن عملکرد عصب های بدن می تواند در درمان درد ناشی از آسیب و فشار کمک زیادی کند.
نحوه انجام آزمایش نوار عصب عضله چهار اندام
در مقالات قبلی، در مورد حالت‌های تهاجمی و غیرتهاجمی بودن این تست توضیح داده شد و حال اگر بخواهیم اشاره مختصری به آن بکنیم می‌توان این نوع آزمایش را به دو بخش تقسیم کرد. در واقع نوار عصب عضله چهار اندام نیز دارای دو نوع آزمایش است که یکی را آزمایش الکترومیوگرافی می‌گویند و دیگری را تست هدایت عصبی. اغلب مواقع این دو آزمایش را با هم برای بیمار تجویز می‌کنند. نتیجه چنین تستی برای متخصص مغز و اعصاب بسیار حائز اهمیت است. در واقع با انجام این تست، متخصص می تواند میزان آسیب‌دیدگی را ارزیابی کند. در الکترومیوگرافی از سوزن‌های الکترودی استفاده می‌شود. این سوزن‌ها ظریف به صورت بسیار سطحی از طریق پوست به داخل عضله وارد می‌شوند و از طریق همین سوزن‌ها، فعالیت الکتریکی عضله بدست می‌آید.
در حقیقت سینوسی از امواج بدست آمده از فعالیت الکتریکی عضله در صفحه مانیتوری به نمایش گذاشته می‌شود. ثبت امواج بدین صورت است که بعد از قرار دادن سوزن‌ها بر روی عضله، از بیمار درخواست می‌شود تا عضله مورد نظر را مقدار اندکی، منقبض کند و سپس کمی شدیدتر آن عضله را منقبض کند. با بدست آمدن اختلاف دو موج ثبت شده ناشی از انقباض عضله به صورت خفیف و به صورت شدیدتر، پزشک می‌تواند در مورد وجود و یا عدم وجود آسیب جدی تشخیص بدهد. قابل ذکر است که وارد کردن الکترودهای سوزنی در آزمایش نوار عصب عضله چهار اندام با کمی حس سوزش خفیف همراه است.
در ادامه تست نوار عصب عضله چهار اندام، روش هدایت عصبی را مطرح کردیم. در این روش که اغلب به همراه روش الکترومیوگرافی انجام می‌شود، برای بررسی عملکرد عضله است. مهمترین تفاوت این روش با الکترومیوگرافی در غیرتهاجمی بودن آن است. بدین معنی که به جای استفاده از سوزن‌های الکترودی، از چسب‌هایی موسوم به پچ استفاده می‌شود. قرار دادن این پچ‌ها یا چسب‌ها در نقاط مختلفی از بدن است. قرار دادن این پچ‌ها در نقاط مختلف بدن به جهتِ تعیین مسیرهای مورد بررسی مشکلات عصبی و عضله‌ای است. در داخل این چسب‌های مخصوص، قطعه فلزی قرار دارد که با کمک یک سیم به دستگاه متصل است. وظیفه این تکه فلز، جمع‌آوری الکترودها و ثبت آن است. همچنین جریان الکتریکی بسیار خفیفی از طریق پوست اعمال می‌شود و این جریان بعد از عبور از پوست، به عصبِ عضله مورد نظر می‌رسد و امواج ثبت می‌شود و دوباره نیز موج بعدی از طریق الکترود بعدی به همین طریق، ثبت خواهد شد.
در نهایت، فاصله زمانی امواج الکتریکی طی شده در عصبِ عضله آسیب دیده و مورد بررسی، از نقطه اول تا نقطه بعدی سنجیده می‌شود و از این طریق سرعت هدایت امواج الکتریکی داخل عصب بدست می‌آید.
تذکر: در هنگام انجام این نوع آزمایش مهمِ چهار اندام و حتی دو اندام به علت استفاده از الکتریسته، باید هیچ شی فلزی مانند دستبند و گردنبند و انگشتر به همراه بیمار نباشد.
نوبت دهی تلفنی نوار عصب و عضله
در تمامی روزهای هفته و هر ساعت از شبانه روز می‌توانید جهت هماهنگی برای انجام نوار عصب و عضله تماس بگیرید
افراد متقاضی این تست چه کسانی هستند؟
آسیب‌دیدگی در عصب‌ها ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد و نیاز به انجام تست نوار عصب عضله چهار اندام شود. به طور مثال افرادی که درگیر بیماری دیابت هستند یکی از کسانی‌اند که متقاضی این نوع تست هستند. شاید تعجب کنید که چطور تست نوار عصب و عضله برای افراد دیابتی کاربردی است؟!. بیایید کمی بیشتر در این‌باره بدانیم. دیابت یک بیماری ناشی از نوسانات قند است و نوسانات قندی باعث ایجاد عوارضی چون التهاب عصب‌ها می‌شود. بنابراین پزشکان با کمک آزمایش نوار عصب عضله دو اندام و یا چهار اندام، می‌توانند التهاب عصب در افراد دیابتی را شناسایی کنند. علائم التهاب عصب شباهت بسیاری به دیسک دارد.
همچنین افرادی که مشکلات و ضایعات دیسک و دردهای ناشی از دیسک کمر دارند و با شکایت از درد کمر به پزشک مراجعه می‌کنند، یکی دیگر از متقاضیان آزمایش نوار عصب عضله چهار اندام هستند.
شایان ذکر است که استفاده از نوار عصب و عضله چهار اندام، می‌تواند جلوی بسیاری از عمل‌های جراحی سنگین را بگیرد. در واقع با کمک این آزمایش و نتیجه آن، پزشک راحت‌تر مشکل را تشخیص داده و در صورت نیاز نبودن به عمل جراحی، اقدامات لازم را جهت برطرف کردن درد اتخاذ می‌کند.
همانطور که می‌دانید ستون فقرات، دارای استخوان‌هایی است که از میان آنها نخاع که مرکز اعصاب است عبور می‌کند. بعضی اشخاص به واسطه مشاغلی که دارند ممکن است بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی عصب و عضله قرار بگیرند. مشاغلی چون کارگران ساختمان‌ها یکی از افرادی هستند بسیار در معرض چنین آسیب‌هایی قرار می‌گیرند .حال تصور کنید که کارگری در اثر حادثه‌ای دچار فلج چهار اندام شود. قطعاً یکی از اقداماتی که باید برای یافتن دلیل فلج شدگی فرد صورت بگیرد، این تست است. اگر عصبی که از ناحیه ستون فقرات عبور می‌کند دچار آسیب شود و یا تحت فشار قرار گیرد و یا اینکه در اثر حادثه، له شود، بدون شک تجویز پزشک متخصص مغز و اعصاب، آزمایش نوار عصب عضله چهار اندام خواهد بود. به همین منظور نام این آزمایش را تست نوار عصب عضله چهار اندام (دست‌ها و پاها) نام نهادند.
فواید تست نوار عصب عضله چهار اندام
پیش از این به بعضی از فواید نوار عصب عضله چهار اندام، مانند تشخیص فلج شدگی چهار اندام اشاره شد. علاوه بر موارد یاد شده، نوار عصب عضله چهار اندام در تشخیص بی‌حسی، ضعف عضلانی، اختلالات عضلانی ناشی از سکته‌های مغزی، رایکولوپانی، انقباض بی‌اراده‌ی ماهیچه‌ها در نواحی ادرار و اختلالات ناشی از ناتوانی نورون‌های عصبی در ارسال سیگنال‌های الکتریکی به چهار اندام، مثمرثمر بوده است.
