نوار عصب پا یک نوع آزمایش است که برای تشخیص مشکلات سلول های عصبی کنترل کننده پا و ارزیابی سلامت پا گرفته می شود. به طور معمول علاوه بر نوار عصب پا، نوار عضله پا نیز گرفته می شود. در هر دو روش از الکترودهایی استفاده می شود که بتواند سیگنال های انتقالی از مغز به عضلات را ثبت کند. نوار عصب پا برای چه مشکلاتی انجام می شود؟ آیا با درد همراه است؟ در ادامه به صورت کامل تری به این آزمایش می پردازیم.
نوار عصب پا چگونه گرفته می شود؟
این آزمایش توسط تکنسین یا متخصص مغز و اعصاب، متخصص درد و طب فیزیکی انجام می شود. برای انجام این آزمایش بیمار باید لباس بیمارستان را بپوشد و روی تخت دراز بکشد. پزشک در انجام نوار عصب پا الکترودهای محرک را روی قسمت های مورد نظر قرار می دهد. در ادامه یک پالس الکتریکی ملایمی توسط الکترودهای محرک ارسال می شود که معمولاً با گزگزهای خفیفی همراه است. در مرحله بعد الکترودها واکنش عصب ها به این تحریک را ثبت می کنند.
پزشک نتایج به دست آمده را بررسی می کند و در صورتی که به مورد مشکوکی در نوار عصب پا برخورد کند، برای بررسی بیش تر به نوار عضله پا نیز نیاز دارد. برای نوار عضله پا نیز دو مرحله صورت می گیرد. در نوار عضله از التکرود سوزنی استفاده می شود. برای شروع پزشک الکترود سوزنی را به عضله وارد می کند تا از طریق آن جریان الکتریکی به بدن منتقل شود. در این مرحله فعالیت عضلانی در زمان استراحت عضله ثبت می شود. در مرحله بعد پزشک از بیمار می خواهد تا عضلات خود را سفت کند تا در این هنگام نیز فعالیت عضله توسط دستگاه ثبت شود. پس از اتمام این مراحل نتایج روی یک صفحه به صورت نمودار قابل مشاهده است.
عوارض نوار عصب پا چیست؟
برخی افراد فکر می کنند که این آزمایش عوارضی دارد. در صورتی که از روش های بدون خطر و غیرتهاجمی محسوب می شود. جریان های الکتریکی که برای نوار عصب پا مورد استفاده قرار می گیرد، هیچ خطری را در کوتاه یا بلند مدت ایجاد نمی کند. به طوری که این روش برای نوزادان و زنان باردار نیز قابل استفاده است.
یک مورد عوارض، الکترودهای سوزنی است. در صورتی که محل مورد نظر قبل از نوار عصب پا و عضله ضدعفونی شوند، هیچ عفونت و مشکلی ایجاد نمی شود و فقط امکان دارد بیمار کمی احساس درد کند که بعد از گذشت مدتی این درد هم از بین می رود.
نوار عصب پا کدام بیماری ها را تشخیص میدهد؟
این تست عموماً با هم انجام می شود تا پزشک مطمئن شود که مشکلات ناشی از اعصاب هستند یا عضله. متخصص با مشاهده علائمی در پا مانند احساس عدم تعادل، بی حسی، ضعف و گرفتگی نوار عصب پا را انجام می دهند. برخی از مشکلات که شامل موارد زیر هستند، با این آزمایش شناسایی می شوند.
- سیاتیک: عصب سیاتیک از ستون فقرات خارج شده و در پشت پاها ادامه پیدا می کند. هنگامی که عصب سیاتیک دچار مشکل شود، علائمی همچون درد در کمر، ران و لگن ایجاد می شود. با پیشرفت التهاب عصب سیاتیک، سوزش، ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن در پا بروز پیدا می کند. برای درمان سیاتیک در برخی موارد نوار عصب پا تجویز می‌گردد.
- دیستروفی عضلانی: دیستروفی عضلانی از بیماری های ارثی محسوب می شود که با نوار عصب پا قابل شناسایی است. این بیماری عملکرد ماهیچه های بدن را با مشکلات جدی مواجه می کند.
- فتق دیسک: در صورتی که یکی از مهم ترین بخش ستون فقرات یعنی دیسک دچار آسیب و بیرون زدگی شود، فتق دیسک رخ می دهد. این عارضه باعث فشار به ستون فقرات می شود و با درد و بی حسی در کمر و پشت بدن همراه است. با پیشرفت فتق دیسک و عدم درمان به موقع آن به اعصاب پا نیز صدمه وارد می شود و درد لگن و ران بروز پیدا می کند.
- شارکو ماری توث: این بیماری بیش تر در اعصاب بازوها و پاها مشکل ایجاد می کند. با ادامه روند این بیماری، ضعف در دست و پاها، عدم وجود حس در دست و پاها، بدشکلی کف پا و اختلال در راه رفتن پدیدار می شود.
- سندرم گیلن باره: این سندرم از مشکلات خودایمنی است و اعصاب قسمت های مختلف بدن را با علائمی مانند احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی و فلجی تحت تاثیر قرار می دهد. عموم افراد پس از تشخیص سندرم گلین باره با نوار عصب پا و درمان آن به وضعیت عادی خود برمی گردند.
سایر نکات مهم
قبل و بعد از آزمایش توصیه هایی وجود دارد که علاوه بر دستیابی به نتایج معتبر و حفظ سلامت به بهبود وضعیت فرد کمک می کند. این توصیه ها عبارتند از:
- حتماً درمورد داروهای مصرفی خود با پزشک صحبت کنید. برخی از داروها مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و ضد انعقاد خطر خونریزی را در محل ورود الکترودهای سوزنی افزایش می دهند.
- چند ساعت قبل از آزمایش از مصرف دخانیات و مواد حاوی کافئین پرهیز کنید.
- از یک الی دو روز قبل از نوار عصب پا از استفاده کرم، لوسیون و عطر خودداری کنید تا در نتایج به دست آمده مشکلی ایجاد نشود.
- در صورتی که دارای بیماری یا شرایط خاصی هستید، به پزشک اطلاع دهید.
- سعی کنید مدتی قبل از آزمایش دوش بگیرید تا چربی های پوست از بین بروند.
- پس از نوار عصب پا مایعات فراوان بنوشید و غذاهای سبک مصرف کنید.
- تا چند روز پس از آزمایش دخانیات و الکل مصرف نکنید.
- بهتر است تا چندین روز پس از آزمایش فعالیت و ورزش های سنگین را انجام ندهید.
قیمت نوار عصب
به طور کلی هزینه این آزمایش هر ساله طبق مصوبه ای اعلام می شود و یک مقدار ثابت است اما برخی از موارد مانند منطقه جغرافیایی، شرایط بیمار، تعداد عضلات درگیر شده و مهارت پزشک نیز تا حدودی روی هزینه ها تاثیر می گذارد. البته بعضی مراکز هزینه ها را بالاتر از حد انتظار دریافت می کنند. به همین دلیل به مراکز معتبر در این زمینه مراجعه کنید.
از طرف دیگر برخی از مراکزی که نوار عصب پا را انجام می دهند، با تعدادی از بیمه ها قرارداد دارند و همین موضوع می تواند به کاهش هزینه های بیمار کمک کند.
