شانه یخ زده چیست؟ این بیماری یا همان کپسولیت چسبنده یکی از مشکلات شانه به شمار می رود که با درد و سفتی شانه همراه است و با گذشت زمان این علائم تشدید پیدا می کنند. میزان ابتلا به کپسولیت چسبنده در افراد مسن بیش تر است. در بسیاری از مواقع کپسولیت شانه به صورت خودکار از بین می رود اما برای تسریع روند بهبودی می توان از تمرین های حرکتی و یا مصرف دارو کمک گرفت. در ادامه به جزئیات بیش تری از علت، علائم و راه های درمانی کپسولیت شانه می پردازیم.
علائم شانه یخ زده چیست؟
درد از اولین علائم شانه یخ زده است. درد از مفاصل شانه شروع می شود و ممکن است به سایر مفاصل اطراف سرایت کند. با گذشت زمان دامنه و شدت درد گسترش پیدا می کند. درد شانه باعث می شود تا شما نتوانید شانه های خود را حرکت دهید و در نتیجه سفتی و گرفتگی شانه آغاز می شود. در شروع گرفتگی فرد نمی تواند مانند قبل دست خود را تکان دهد. این روند تا جایی ادامه پیدا می کند که فرد حتی در انجام کارهای روزمره خود دچار مشکل می شود.
به طور کلی علائم شانه یخ زده به صورت مرحله ای بروز پیدا می کند. این مراحل شامل یخ زدن شانه، یخ زدگی و باز شدن یخ می شود. یخ زدن شانه همان بروز درد است که با روند افزایشی همراه است و تا چند ماه ادامه دارد. مرحله یخ زدگی که ممکن است تا ۱ سال هم طول بکشد، با ایجاد خشکی و سفتی در شانه ظاهر می شود. باز شدن یخ دوره ای است که بین ۶ تا ۲۴ ماه زمان می برد تا دامنه حرکتی شانه به حالت عادی بازگردد.
علل ابتلا به این بیماری چیست؟
برای اینکه با علت کپسولیت شانه آشنا شوید ابتدا دو مفهوم کپسول شانه و مایع مفصلی را معرفی می کنیم. کپسول شانه به ساختاری گفته می شود که استخوان های شانه (استخوان کتف، استخوان شانه و ترقوه) و بافت های نرم مفصل شانه را در کنار هم نگه می دارد. مایع مفصلی از سایش و خشکی مفصل شانه جلوگیری می کند.
با ایجاد نوارهایی در مفصل شانه میزان مایع مفصلی کاهش پیدا می کند. در نتیجه کپسول شانه دچار سفتی و خشکی می شود و شانه یخ زده به وجود می آید. موارد زیر در بروز کپسولیت شانه موثر هستند:
- برخی بیماری ها: دیابت، بیماری های قلبی و عروقی، پارکینسون و اختلالات تیروئیدی از مواردی هستند که در ایجاد شانه یخ زده نقش دارند.
- افزایش سن: کپسولیت چسبنده در افراد ۴۰ تا ۶۰ سال شیوع بیش تری دارد. همچنین بانوان بیش تر در معرض خشکی شانه قرار دارند.
- عدم تحرک: بی تحرکی مفصل زمینه ساز شانه منجمد است. اگر بی تحرکی در حین بیماری ادامه یابد، علائمی نظیر درد و خشکی بیش تر می شوند. مواردی مانند نقاهت پس از جراحی، سکته مغزی و آسیب به تاندون و استخوان های اطراف شانه با کاهش یا عدم حرکت همراه است.
تشخیص شانه یخ زده
تشخیص کپسولیت شانه به وسیله معاینه فیزیکی و تصویر برداری هایی مانند ام آر آی و اشعه ایکس انجام می شود. متخصص معاینه فیزیکی را به دو صورت فعال و غیر فعال انجام می دهد. در روش فعال از بیمار خواسته می شود دست خود را تکان دهد تا مشکلات حرکتی و میزان درد بررسی شود اما روش غیر فعال با تزریق بی حسی صورت می گیرد تا متخصص دست بیمار را تکان دهد و میزان حرکت را با حالت قبل مقایسه کند.
معمولاً شانه یخ زده با معاینات فیزیکی تشخیص داده می شود اما در مواردی که نیاز به بررسی بیش تر باشد، تصویر برداری های پزشکی توصیه می شود. متخصص ام آر آی و اشعه ایکس را جهت اطمینان از پارگی روتاتور کاف و آرتروز شانه تجویز می کند.
درمان شانه یخ زده
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش های درمانی برای خشکی مفاصل است. البته شدت کپسولیت چسبنده در تعداد جلسات و نتایج فیزیوتراپی تاثیر دارد. فیزیوتراپی شانه ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
- دارو: پزشک برای کنترل درد بیمار داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، آسپرین، پیروکسیکام و ناپروکسن را تجویز می کند. اگر شدت درد زیاد باشد، به داروهای قوی تر نیاز است.
- جراحی: جراحی همواره به عنوان آخرین روش توصیه می شود و تنها زمانی قابل اجرا است که سایر روش ها باعث بهبودی شانه یخ زده نشوند. خوشبختانه بیش تر بیماران مبتلا به کپسولیت شانه بدون جراحی بهبود می یابند.
- تزریق کورتون: کورتون جهت رفع درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه تزریق می شود.
- پی آر پی شانه: پی آر پی همان پلاسمای غنی از پلاکت است که به مفصل شانه تزریق می شود. افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد از نتایج پی آر پی به شمار می روند.
نوبت دهی تلفنی نوار عصب و عضله
در تمامی روزهای هفته و هر ساعت از شبانه روز می‌توانید جهت هماهنگی برای انجام نوار عصب و عضله تماس بگیرید
- درمان های سنتی: طب سوزنی، بادکش و درمان دستی شانه از روش های سنتی درمان شانه یخ زده هستند که باعث افزایش گردش خون در شانه می شوند و خشکی و سفتی مفصل شانه از بین می رود.
- درمان های خانگی: استفاده از کمپرس گرم و سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و داشتن تحرک شانه از جمله اقداماتی است که برای تسریع روند بهبودی انجام می شود.
راه های پیشگیری
از مهم ترین روش های موثر در پیشگیری شانه منجمد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یکی از روش های موثر برای پیشگیری از کپسولیت چسبنده انجام تمرین های ورزشی و داشتن تحرک است. انجام این اقدامات برای افرادی که مستعد خشکی شانه هستند، مهم تر است.
- برخی بیماری های زمینه ای مانند دیابت و پارکینسون عاملی برای شانه یخ زده به شمار می روند. از همین رو درمان به موقع این بیماری ها از خشکی شانه پیشگیری می کند. وجود بیماری هایی نظیر کمر درد که دامنه حرکتی را کاهش می دهند، نیازمند مشورت با متخصص است تا راهکارهای دیگری جهت پیشگیری از خشکی شانه در نظر گرفته شود.
سخن آخر
شانه یخ زده منجر به خشکی، سفتی و درد در مفصل شانه می شود و تا چندین ماه ادامه دارد. شانه منجمد به صورت خودکار بهبود پیدا می کند اما این فرآیند زمان بر است. به همین دلیل از روش های فیزیرتراپی، داروهای مسکن، تزریق پی آر پی و اقدامات خانگی کمک می گیرند تا روند درمان سریع تر اتفاق بیفتد.
