بورسیت زانو؛ علل، علائم و درمان

بورسیت زانو با التهاب و تورم بورس زانو در قسمت مفصل زانو رخ می دهد و دامنه حرکتی را کاهش می دهد. اما سوال بسیاری این است که بورس چیست؟ بورس کیسه کوچکی است که از اصطکاک و ساییدگی استخوان ها، تاندون ها و عضلات اطراف مفصل جلوگیری می کند. زانو دارای ۱۱ بورس است و هر گاه که یکی از این بورس ها دچار التهاب شود، بورسیت در قسمت های مختلف زانو از جمله زیر مفصل زانو، روی کشکک زانو و قسمت داخلی زانو رخ می دهد. برای درمان این مشکل روش هایی اعمال می شود که درد و التهاب را کاهش دهد. در مواردی نیز امکان دارد که بورس های روی کشکک زانو عفونت کنند. در چنین مواردی که درد و التهاب با عفونت و تب همراه بود، باید به پزشک مراجعه کنید.

علل ابتلا به بورسیت زانو چیست؟

• بروز عفونت باکتریایی در بورس ها
• ضربه مستقیم به زانو
• فشار مداوم به زانو
• عوارض و پیامدهای منفی برخی بیماری ها مانند آرتروز زانو، نقرس در زانو و روماتیسم مفصلی

عواملی نیز وجود دارند که خطر ابتلا به بورسیت را بالا می برند که عبارتند از:

• زانو زدن مکرر: برخی افراد به واسطه شغلشان بیش از اندازه از زانوی خود کار می کشند و همین امر باعث افزایش احتمال ابتلا به بورسیت می شود. شغل هایی مانند نصاب موکت، باغبانان و لوله کش ها از همین قبیل هستند.
• برخی ورزش ها: ورزش هایی مانند فوتبال، والیبال و کشتی که ضربه و زمین خوردن در آن ها زیاد است، خطر بروز بورسیت را افزایش می دهند.
• آرتروز و چاقی: زنان چاقی که به آرتروز مبتلا هستند، معمولاً به بورسیت آنسرینوس در قسمت داخلی زیر مفصل دچار می شوند.

علائم بورسیت زانو چیست؟

علائم بورسیت انواع گوناگونی دارد و به منطقه آسیب دیده و دلیل صدمه وابسته است. در اکثر موارد هنگامی که زانو آسیب می بیند و تحت فشار است، احساس گرما و سفتی در زانو ایجاد می شود و با تورم همراه است. در همین موارد امکان بروز درد در حرکت یا استراحت وجود دارد.

علائم بورسیت زمانی سریع تر نمایان می شود که به زانو ضربه شدیدی وارد شود. موارد ابتلا به بورسیت در مشاغلی که از زانو بیش از حد استفاده می شود، بالاتر است و علائم آن به مرور زمان پدیدار می شود.

انواع بورسیت زانو کدامند؟

بورسیت این قسمت انواع مختلفی مانند اینفراپاتلار و ایلوتیبیال دارند اما رایج ترین آن ها شامل موارد زیر می شود:

• بورسیت پس آنسرین: بورسیت پس آنسرین به دلیل کار کشیدن بیش از حد پدیدار می شود و قسمت داخلی زانو را درگیر می کند.
• بورسیت پری پاتلار: بورسی که در زیر کشکک زانو قرار دارند، دچار این مشکل می شوند. بورسیت پری پاتلار در افرادی مانند نصاب های موکت که مدت طولانی را روی زانو خود می ایستند و از آن کار می کشند، رخ می دهد.
• بورسیت سمی ممبرانوس: بورس سمی ممبرانوس بین تاندون همسترینگ (سمی ممبرانوس) و عضله گاسترو در ساق پا قرار گرفته است. تحریک این قسمت با درد و تورم پشت زانو همراه است و به کیست بیکر یا کیست پاپیتال شهرت دارد. بورسیت سمی ممبرانوس عموماً با آرتروز ظاهر می شود.

آزمایش ها و تشخیص ها

پزشکان با انجام معاینات فیزیکی وجود یا عدم بورسیت زانو را تشخیص می دهند. وارد کردن فشار به پاها و زانوها، قیاس وضعیت زانوها نسبت به هم و حرکت پاها و زانوها از معاینات پزشکان است. در برخی موارد نیز لازم است که عکس برداری هایی مانند موارد زیر انجام شود.

• عکس برداری با اشعه ایکس
• عکس برداری رزونانس مغناطیسی یا همان ام آر آی
• اولتراسوند یا سونوگرافی

راه های درمان بورسیت زانو کدام است؟

درمان بورسیت زانو به چند بخش درمان خانگی بورسیت زانو، درمان غیرجراحی و درمان جراحی تقسیم می‌گردد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌نماییم.

RICE

این روش همان اقدامات اولیه است که برای دردهای حاد کاربرد دارد و عبارتند از:

• کاهش درد
• کمک به سرعت روند درمان
• جلوگیری از بروز پیامدهای منفی
• نگهداری از بافت های نرم آسیب دیده

دارو

در صورتی که بورسیت زانو با عفونت همراه شود، پزشک برای مهار آن طی مدتی مشخص آنتی بیوتیک را تجویز می کند.

تزریق اوزون و پی آر پی

اگر روند درمان با اقدامات اولیه موثر نبود، پزشک کورتیکواستروئید، اوزون و پی آر پی را در قسمت آسیب دیده تزریق می کند تا از میزان التهاب آن بکاهد. غالباً بعد از تزریق موارد گفته شده التهاب بهبود پیدا می کند اما امکان ماندگاری درد و تورم تزریق تا چند روز وجود دارد.

آسپیراسیون

در آسپیراسیون پزشک مایعات اضافی بورس را خارج می کند تا التهاب و تورم بهبود یابد. در ابتدا پزشک یک سوزن را مستقیماً به بورس وارد می کند و تخلیه مایعات اضافی را با سرنگ انجام می دهد. به احتمال زیاد پزشک بعد از انجام این روش یک پوشش تثبیت کننده (ایموبلایزر) برای زانو استفاده می کند تا از تورم و التهاب دوباره بورس جلوگیری شود.

فیزیوتراپی برای درمان بورسیت زانو

متخصص فیزیوتراپی برای افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات تمرینات ورزشی را با شما کار می کند. اینکار باید بسیار با دقت صورت گیرد تا وضعیت بیمار وخیم تر نشود. استراحت در کنار این روش برای کاهش التهاب و افزایش گردش خون بسیار مفید است. هنگامی که تورم نخست کاهش پیدا کرد، تمرینات کششی و ملایم تجویز می شود که در بازیابی حرکت و افزایش قدرت فشار روی تاندون ها و مفصل زانو موثر است. فیزیوتراپی از ابتلای دوباره به بورسیت زانو تا حد زیادی جلوگیری می کند.

لیزر درمانی

این روش بی خطر، بدون درد، با اطمینان و موثر است که برای کاهش تورم و التهاب مشکلاتی مانند بورسیت، آرتروز و صدمات تاندون به کار برده می شود. پرتویی با شدت، جریان و طول موج مناسب روی قسمت آسیب دیده متمرکز می شود تا با دریافت انرژی از پوست و بافت نرم، منجر به بهبود همان قسمت ها شود.

مگنت تراپی

مگنت را غالباً از فلزی خاص می سازند که حاصل ترکیب فلزات یا فلزات با مواد غیر فلزی است. مگنت باعث ایجاد میدان انرژی می شود و در ناحیه آسیب دیده گسترش پیدا می کند. اخیراً مگنت تراپی مورد توجه قرار گرفته و برای درمان درد بورسیت و التهاب تاندون ها استفاده می شود.

اولتراسوند تراپی

در این روش امواج پالسی مورد استفاده قرار می گیرد تا به روند بهبودی سرعت ببخشد و از درد بورسیت زانو بکاهد. در گذشته روش هایی که برای از بین بردن التهاب استفاده می شد، سیستم عصبی را مختل می کرد و از کار می انداخت اما اولتراسوند تراپی نه تنها باعث اختلال در سیستم عصبی نمی شود، بلکه به روند بهبودی کمک می کند.

درمان دستی (کایروپراکتیک) 

از آنجایی که بورسیت بر اثر استفاده بیش از حد از زانو، ساییدگی استخوان ها و مفاصل یا بافت ها روی بورس به وجود می آید، آماده تحریک است. درمان دستی شامل حرکات دست روی ستون فقرات و مفصل می شود تا مفاصل اسکلتی عضلانی صحیح قرار گیرند و روند بهبودی سریع تر پیش رود. بنابراین کایروپراکتیک روش بسیار موثری برای درمان بورسیت محسوب می شود.

تمرینات ورزشی

کشش عضله همسترینگ برنامه ای است که متخصصان فیزیوتراپی برای درمان بورسیت زانو توصیه می کنند. کشش ران و ساق پا نیز از سایر تمرینات پیشنهادی توسط متخصصان است.

عمل جراحی بورسیت زانو

در مواردی که فرد با بورسیت مزمن درگیر است و هیچ روش درمانی دیگری اثر گذار نیست، پزشک عمل جراحی را به عنوان تنها راه درمان پیشنهاد می کند.