خار پاشنه به دنبال انجام فعالیت‌های تکراری مثل رقص یا دویدن ایجاد می‌گردد. همچنین این بیماری می‌تواند با پلانتار فاشئیت که نوعی التهاب غلاف (رباط) کف پا است، در باشد. زمانی که غلاف کف پا سفت شده و به سمت استخوان پاشنه کشیده شود، موجب آزاد شدن کلسیم از استخوان برای رفع مشکل خواهد شد. در چنین شرایطی تجمع بیش از حد کلسیم در پاشنه پا می‌تواند تشکیل خار پاشنه را برای فرد به همراه داشته باشد. این زائده استخوانی می‌تواند به قدری دردناک باشد که مانع راه رفتن شود.
این مشکل روش درمان بسیار موثر ندارد، اما امکان استفاده از اقدامات خاص برای کاهش هرچه بیشتر درد و رهایی از مشکلات ناشی از آن وجود دارد. پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در کلینیک پیشگام با بهره‌گیری از درمان‌های نوین به رفع سریع مشکل خار پاشنه می‌پردازند. برخی روش‌های درمان خار پاشنه عبارتند از: تزریق، شاک ویو درمانی، رادیوفرکوانسی، کفش طبی و کفی طبی، فیزیوتراپی و انجام فعالیت های ورزشی مناسب
در این مطلب این بیماری را به صورت کامل بررسی نموده و درمان‌های غیرجراحی آن را معرفی می‌کنیم.
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه زائده ای غیر عادی در ناحیه استخوان پاشنه پا است. این مشکل می‌تواند درد زیادی در پاشنه پا ایجاد کند. این ناراحتی و درد بطور خاص در هنگام ایستادن یا راه رفتن احساس می‌گردد.
علائم خار پاشنه چیست؟
- احساس درد در ناحیه کف پا نزدیک به پاشنه
- بروز درد حین فعالیت‌های ورزشی یا حرکتی
- احساس درد در زمان بیدار شدن از خواب یا پس از مدت طولانی نشستن
- احساس گرفتگی عضلات مزمن در پاشنه پا
عوامل موثر بر ایجاد آن چیست؟
این مشکل اغلب در نتیجه ترکیبی از عوامل ایجاد می شود که در زیر برخی از این موارد را برای شما نام می بریم:
- مشکلات مربوط به چگونگی عملکرد ناحیه پا (ناهنجاری های بیومکانیک)
- دویدن روی سطح سخت مثل دویدن در جاده
- راه رفتن بدون پوشیدن کفش مناسب
- اضافه وزن یا چاقی
تمام موارد ذکر شده باعث بروز کشیدگی در استخوان پاشنه، رباط‌ها، غلاف کف پا و عضلات آن می‌شوند. در نتیجه غلاف کف پا سفت شده و باعث کشیده شدن استخوان پاشنه می‌شود. این عوامل در نهایت منجر به ایجاد خار پاشنه می‌شود.
تشخیص خار پاشنه
این بیماری با انجام عکس رادیولوژی از ناحیه پا انجام می‌شود.
درمان خار پاشنه
روش های مختلفی برای درمان غیرجراحی خار پاشنه وجود دارند که عبارتند از:
استراحت
باید برای مدت حداقل یک هفته تا جایی که برایتان امکان دارد از وارد نمودن هرگوه فشار به ناحیه پا خودداری کنید.
استفاده از کمپرس سرد
حداقل دو بار در روز روی پاشنه خود برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمپرس سرد قرار دهید.
مصرف داروهای بدون نسخه
داروهای بدون نسخه‌ای چون استامینوفن و ایبوپروفن برای کنترل ناراحتی و درد شما تجویز می‌گردد.
تزریق کورتیکو استروئید
پزشکان از تزریق داروهای کورتیکو استروئید با مواد بی‌حسی مثل زایلوکایین به قسمت ملتهب استفاده می کنند. همچنین برای آرام شدن غلاف کف پا تزریق بوتاکس انجام می‌شود.
شاک ویو تراپی
در شاک ویو تراپی از امواج صوتی برای تسکین آسیب‌دیدگی بافت‌های اطراف پاشنه استفاده می‌شود. در حال حاضر از دو روش اصلی برای درمان خار پاشنه به کمک امواج صوتی استفاده می‌شود.
روش مستقیم یا درمان ساکن
این شیوه برای درمان سریع خار پاشنه بسیار مفید است. اما این روش می‌تواند بیشترین درد را برای بیمار به دنبال داشته و به سادگی موجب وارد شدن آسیب به پوست شود. در مواردی که خار پاشنه بزرگ است استفاده از این روش توصیه نمی‌شود. زیرا در این حالت ممکن است یک حفره در آن ایجاد شده ولی از بین نرود.
ارسال امواج به صورت نقطه‌ای از زوایای مختلف
این روش از اثربخشی کمتری دارد و به همین دلیل به جلسات بیشتری برای دستیابی به نتایج مورد نظر دارد نیاز دارد. در هر صورت استفاده از این روش بر روی پوست ساده‌تر است و به کمک آن امکان درمان خار پاشنه بزرگ میسر می‌گردد. برخلاف روش قبلی این روش درد کمتری برای بیمار به همراه دارد.
رادیوفرکوانسی
رادیو فرکانسی روش نوین درمان درد پاشنه و غلاف کف پا به حساب می‌آید. در این روش ناحیه تحت درمان به صورت موضعی بی‌حس می‌گردد و الکترودها از طریق پوست به پاشنه و در نقاطی که بیشترین درد را دارد، وارد می‌شود. معمولاً برای این درمان لازم است چهار تا پنج نقطه جدا تحت درمان قرار گیرد. همچنین در برخی موارد از امواج مافوق صوت برای تایید موقعیت مناسب وارد شدن الکترودها به بدن استفاده می‌شود. الکترودهای مورد استفاده در این روش از نظر اندازه و ظاهر شبیه به سوزن‌های تزریق عادی هستند.
در این روش امواج رادیویی به پا ارسال شده و در هر بار یک الکترود به این قسمت از بدن وارد می‌شود تا به این ترتیب بر نواحی خاص دارای بیشترین سطح درد خار پاشنه تمرکز شود. اساس این روش آسیب زدن به انتهای اعصاب این ناحیه است که باعث از میان رفتن درد و ناراحتی می‌شود.
این روش را نباید با طب سوزنی اشتباه گرفت چراکه رادیوفرکوانسی یک روش نوین درمانی ثابت شده است که پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبشخی برای بهبود دردهای مزمن درد خار پاشنه از آن استفاده می‌کنند.
پوشیدن اسپلینت شبانه برای درمان خار پاشنه
پوشیدن اسپلینت باعث ایجاد کشیدگی در ناحیه غلاف کف پا در هنگام خوابیدن می‌شود. برای انجام آن فرد می‌تواند از یک ابزار کمکی ساخته شده از مواد فایبرگلاس استفاده کرده و نوارهای آن را به ناحیه دور پا متصل کند تا به این ترتیب اسپلینت در طول مدت خواب جابجا نشود.
خریداری کفش‌های جدید با اندازه مناسب
افراد مبتلا به خار پاشنه باید در انتخاب کفش با سایز مناسب پای خود و نیز انتخاب جوراب مناسب دقت نمایند.
استفاده از کفی و طبی کفش
در صورت نیاز می‌توان کفش طبی و کفی طبی خار پاشنه را را بدون نسخه پزشک تهیه نمود یا به این منظور از کفی‌های طبی سفارشی تجویز شده توسط پزشک استفاده نمود. استفاده از ابزارهای طبی زیر برای درمان این مشکل پیشنهاد می‌شود:
نیم کفی پاشنه: این کفی می‌تواند به تنظیم مکان استخوان‌ها و ایجاد حمایت از پاشنه کمک نماید. اما به دلیل افزایش تعریق به دنبال استفاده از آنها لازم است جوراب‌ها و کفش‌های فرد بیشتر از حالت عادی در هنگام استفاده از آنها عوض شود.
کفی طبی: این کفی ها در داروخانه ها در دسترس هستند اما توصیه می‌گردد از فروشگاه‌های کفش ورزشی خریداری شوند. برای حصول اطمینان از عدم آسیب دیدگی کفی باید از ناحیه وسط به آن فشار وارد نمود. همچنین امکان مراجعه به مطب پزشک متخصص برای ایجاد تغییرات سفارشی در کفی با توجه به آناتومی پا وجود خواهد داشت.
تمرین‌های ورزشی برای درمان خار پاشنه
حرکات ورزشی که باعث تقویت و ایجاد کشیدگی در غلاف کف پا می‌شوند، برای درمان خار پاشنه موثر هستند. احتمالا بیمار به قدری درد خواهد داشت که امکان انجام حرکات ورزشی را نخواهد داشت در این شرایط شنا و دوچرخه سواری توصیه می‌شود.
علاوه بر این برای بهبود شرایط خار پاشنه می‌توان تمرین‌های حرکتی زیر را انجام داد:
حرکت کششی ساق پا: در این حرکت دست‌های خود را بر روی دیوار قرار دهید. یک پای خود را به مقدار 30 سانتی‌متر پشت بدن قرار داده و زانوی خود را صاف کنید. در این هنگام پای دیگر در ناحیه جلو قرار گرفته و زانوی آن خم کنید. لگن خود را به سمت دیوار فشار داده و این موقعیت را برای 10 ثانیه حفظ کنید.
حرکت کششی غلاف کف پا: این حرکت را زمان بیدار شدن از و قبل از ایستادن یا راه رفتن انجام دهید. به این منظور پای آسیب دیده خود را از محل زانو از روی پای دیگر عبور دهید. انگشتان پای خود را با وارد کردن فشار به آرامی به سمت خود حرکت دهید. این وضعیت را برای 10 ثانیه حفظ کرده و 20 مرتبه با هر پا تکرار کنید.
عمل جراحی
زمانی پزشک به علت درد پاشنه و درمان خار پاشنه از عمل جراحی استفاده می‌کند که سایر روش‌های غیرجراحی جهت رفع مشکل از اثربخشی لازم برخوردار نباشند.
به این ترتیب قبل از عمل جراحی پزشک از درمان‌های خانگی و کفی‌ها و کفش‌های طبی برای زمانی حدود یک سال برای بیمار استفاده خواهد کرد.
