نوار عصب و عضله یا EMG-NCV نوعی تست الکتریکی به حساب می‌آید و یکی از روش‌های تشخیص مشکلات و بیماری‌های عصبی است. همانطور که همگی می‌دانیم بیماری شایعی که امروزه بسیاری افراد به آن دچار و با مشکلات آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند دیسک کمر است. در این مطلب از کلینیک پیشگام تشخیص دیسک کمر با نوار عصب و عضله را بررسی می‌کنیم.
تشخیص دیسک کمر با نوار عصب و عضله چگونه انجام می‌شود؟
دیسک کمر یکی از بیماری‌های شایع ستون فقرات است که معمولا در ۵۰ – ۳۰ سالگی بروز می‌کند. از علل ابتلا به این بیماری می توان به بی تحرکی، حرکات ورزشی اشتباه، آسیب‌های ناشی از ضربه، بلند کردن اجسام سنگین و در برخی موارد وجود زمینه ارثی و ژنتیکی اشاره نمود.
برای تشخیص دیسک کمر ابتدا پزشکان معاینات بالینی انجام می‌دهند و در این معاینات با ضعف در یکی از عضلات کمری مواجه می‌شوند. به همین دلیل برای بررسی بیشتر از نوار عصب و عضله استفاده می‌کنند. انجام این تست روی ناحیه کمر می‌تواند به شناسایی هرچه بهتر علل ایجاد ضعف و سستی در عضلات کمری کمک نموده و راهی برای شناسایی نقاط مسدود شده احتمالی اعصاب است.
لازم به ذکر است که عضلات هنگامی که جریان الکتریکی به صورت کامل در اعصاب وجود نداشته باشد عملکرد مورد انتظار را نداشته با محدودیت عملکرد مواجه خواهد شد. عضلات کمری نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در صورت وجود اختلال در جریان الکتریکی اعصاب کمری دچار اختلال عملکرد می‌شوند.
البته لازم است به این نکته اشاره کنیم که در صورتیکه روی ریشه‌های عصبی فشاری وجود نداشته باشد و جریان الکتریکی به صورت صحیح در اعصاب برقررا باشد انتظار نتیجه غیرطبیعی از نوار عصب و عضله نخواهیم داشت.
کدام بیماری‌ها با EMG-NCV قابل تشخیص هستند؟
به طور کلی برای تشخیص بیماری‌های ناحیه کمری مانند دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی و سیاتیک می‌توان از نوار عصب و عضله استفاده کرد. بروز این بیماری‌ها رابطه مستقیمی با تحت فشار قرار گرفته ریشه عصبی دارد. با توجه به اینکه بروز این مشکلات علائم متنوعی ایجاد می‌کند در صورت داشتن هریک از علائم زیر می‌توانید جهت تشخیص بیماری با نوار عصب عضله امیدوار باشید:
- درد کمر که به صورت یکباره ایجاد می‌شود.
- کمر درد مزمن
- احساس گزگز یا بی‌حسی در پاها
- گرفتگی عضلات
- خشکی و گرفتگی کمر مخصوصا که با بیدار شدن شروع می‌شود
- خستگی که با استراحت کاهش نمی‌یابد
چه زمانی پزشک استفاده از نوار عصب و عضله را پیشنهاد می‌کند؟
- اگر در MRI انجام شده بیرون زدگی یا پارگی دیسک کمر دیده شود اما این مشکل هیچ علائم و ناراحتی برای بیمار ایجاد نکند پزشکان جهت تشخیص قطعی از تست نوار عصب استفاده می‌کنند.
- در مواقعی که با وجود جراحی دیسک کمر همچنان درد و ناراحتی وجوددارد و بهبودی حاصل نشده است. استفاده از شرایطی نوار عصب و عضله یا EMG-NCV به پزشکان کمک می‌کند که تشخیص دهند درد موجود به دلیل دیسک جدید است و یا به علت چسبندگی و آسیب‌های ناشی از جراحی بوجود آمده است.
- در برخی موارد در بررسی MRI بیرون زدگی چند دیسک مشاهده می‌شود اما مشخص نیست که کدام‌یک مسبب درد و ناراحتی است به همین دلیل توصیه می‌شوداز این تست استفاده شود.
- اگر بیماران همزمان به دیابت نیز مبتلا باشند برای تشخیص علل کمردرد انجام آن پیشنهاد می گردد.
انجام این تست علاوه بر تشخیص علل درد و شدت و نوع آسیب وارد شده به عصب به پزشک کمک می‌کند که روش درمان بیماری‌ها از جمله درمان دیسک کمر را انتخاب نماید. بسته به نتیجه نوار عصب عضله پزشکان می‌توانند تصمیم بگیرند از روش جراحی و یا درمان‌های غیرجراحی و طب فیزیکی و توانبخشی استفاده نمایند.
نوار عصب و عضله برای تشخیص دیسک کمر چگونه انجام می‌شود؟
نوار عصب و عضله برای تشخیص دیسک کمر مورداستفاده قرار می‌گیرد اما قبل از توضیح در مورد آن لازم است پروسه تشخیص دیسک کمر شامل طیف وسیعی از روش‌ها است که در زیر به صورت خلاصه در مورد آن‌ها که تست نوار عصب و عضله یا EMG-NCV موضوع مورد نظر ماست توصیح می‌دهیم.
- گرفتن شرح حال: بررسی شرح حال و سابقه بیماری که نحوه بروز درد و میزان آن توسط بیمار توصیف می شود.
- معاینه فیزیکی: لمس و اعمال فشار دستی روی ستون فقرات و وجود حساسیت در نواحی مختلف می‌تواند نشان از آسیب در این ناحیه باشد.
- بررسی قدرت عضلانی: آزمون قدرت عضلانی فشردگی ریشه عصب به‌وسیله دیسک را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- تست رفلکس: با کمک چکش رفلکس به قسمت‌های مختلفی ضربه زده می‌شود تا نوع واکنش و ضعف احتمالی بررسی شود.
- تصویربرداری CT یا MRI : این نوع تصویربرداری یک ارزیابی ساختاری واضح از ستون فقرات ارائه می‌کند و در صورت وجود فتق دیسک کمر این مسئله قابل مشاهده است.
- تست نوار عصب و عضله: در صورتیکه نتیجه معاینات و شرح حال بیمار نشان دهندده وجود بیماری دیسک کمر باشد و یا دیسک کمر در نتیجه تصویربرداری قابل مشاهده باشد، برای شناسایی عصب تحت فشار از تست نوار عصب و عضله یا EMG-NCV استفاده می‌شود.
آزمون های تست نوار عصب و عضله
الکترومیوگرافی (EMG) و تست سرعت هدایت عصبی (NCV) پاسخ عضلانی و فعالیت های الکتریکی آن به دنبال تحریکات عصبی را بررسی می‌کنند. این تست‌ها برای تشخیص مشکلات عصبی و عضلانی مانند دیسک کمر بسیار مفید هستند.
تست سرعت هدایت عصبی (NCV)
تست سرعت هدایت عصبی (NCV) که به نام تست هدایت عصبی (NCS) نیز معروف است با EMG انجام می‌شود. در این تست سرعت هدایت یک پالس الکتریکی از طرف عصب اندازه گرفته شده و به تشخیص صدمات عصبی کمک می‌کند.
در این روش الکتروهایی روی پوست ناحیه مورد نظر نصب می‌شود و به کمک آن‌ها یک عصب تحریک می‌شود. الکترود اول به کمک یک پالس الکتریکی خفیف عصب را تحریک می‌کند و الکترود دوم فعالیت عصب به دنبال این تحریک را ضبط می‌نماید. سرعت هدایت عصبی با توجه به فاصله الکترودها و زمان انتقال پالس بین آن‌ها اندازه گرفته می شود و در کنار EMG نتیجه‌ای جامع در خصوص بیماری ارائه می‌دهد.
الکترومیوگرافی یا EMG در دیسک کمر
در الکترومیوگرافی یا EMG فعالیت الکتریکی عضله در زمان استراحت، انقباض ملایم و شدید اندازه‌گیری می‌شود. برای اندازه‌گیری این فعالیت یک یا چند سوزن کوچک وارد عضله می‌شوند و فعالیت الکتریکی عضلات با کمک آن‌ها ضبط می‌شود. در صورت نیاز به ضبط فعالیت عضله در حالت انقباض از بیمار خواسته می‌شود عضله مورد نظر را منقبض نماید و یا یک جسم را بلند نماید و یا اندام مورد نظر را خم کند.
با توجه به اینکه عضلات تولیدکننده الکتریسیته هستند بنابراین در این روش با استفاده از بررسی فعالیت الکتریکی عضله که با استفاده از سوزنهای ظریفی که داخل شده در عضله ثبت می شوند، کارکرد عضله مورد بررسی و سنجش قرار می گیرد.
تشخیص دیسک کمر با نوار عصب و عضله در کلینیک پیشگام
مرکز نوار عصب و عضله پیشگام هر روز آماده خدمت دهی به مراجعین محترم بوده و پاسخ‌دهی روزانه انجام می‌گردد. هزینه انجام نوار عصب وعضله با تعرفه مطوب وزارت بهداشت انجام می‌شود. لازم به ذکر است کلینیک پیشگام طرف قرارداد با بیمه‌ها می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با تلفن‌های مرکز تماس حاصل فرمایید.
